- Fantazmaty, czyli wyobrażenia transcendentne o naturze i roli narodu, są niezależne od doświadczenia historycznego. Barier nie potrzebują. Mentalności ksenofobiczna, antysemicka, wrogość do Obcego i Innego pozwala rozpoznać samego siebie. Samowiedza, poznanie siebie jest ryzykowne, bo zakłada, że można się mylić i rozczarować. Że nie jesteśmy tym, kim myśleliśmy, że jesteśmy. Że np. popełnialiśmy błędy i sami jesteśmy winni tego, co się z nami działo, a nie - wrogi świat czy spisek. Łatwiej przyjąć sztuczną konstrukcję, która krzepi i wszystko tłumaczy, bo życie w chaosie, gdy nie wiemy, kim jesteśmy, jest niemożliwe.